Αυτή η εγγραφή ειναι αφιερωμένη σε όλους τους συναδέλφους μου , που πιστοί στο καθήκον έδωσαν την ζωή τους , προσπαθόντας αγωνιωδώς να σώσουν τους συνανθρώπους τους που κινδύνευαν
Η 1η Φεβρουαρίου 1999 ήταν μια ιστορική μέρα για όλους τους ανθρώπους που ασχολούνται με τις τηλεπικοινωνίες. Οι θαλάσσιες επικοινωνίες έπαψαν πια να βασίζονται στον κώδικα Μορς.
Η νέα τεχνολογία με τα δορυφορικά συστήματα επέβαλε το τέλος των σημάτων Μορς και μαζί τον «θάνατο» της ειδικότητας του Ασυρματιστή.
Μια ειδικότητα που υπηρέτησα πιστά επί 25 χρόνια .
Εφευρέτης του τηλέγραφου και του διεθνούς αυτού αλφαβήτου είναι ο Σαμουήλ Μορς (εξ ου και το όνομα του κώδικα). Η πρώτη τηλεγραφική γραμμή ήταν μεταξύ Βαλτιμόρης και Ουάσιγκτον. Το 1844 έκανε την πρώτη του επίδειξη στέλνοντας στο Κογκρέσο την φράση « οτι ο Θεός εποίησε ».
Στην Ελλάδα ο πρώτος τηλέγραφος λειτούργησε στα 1859.
Η λειτουργία του τηλέγραφου στηρίζεται πάνω στα ηλεκτρομαγνητικά κύματα.
Αυτή η μέθοδος επικοινωνίας ήταν σχετικά απλή κι έτσι έγινε το δημοφιλέστερο σύστημα του 19ου αιώνα,και εξαπλώθηκε στις διεθνείς επικοινωνίες. Το όλο σύστημα βασιζότανε στους ηλεκτρικούς παλμούς και τα ραδιοκύματα. Το αλφάβητο λοιπόν αυτό δεν έχει γράμματα , αλλά έναν συνδυασμό από τελείες και παύλες. Η διάρκειά τους είναι καθορισμένη. Η τελεία αντιστοιχεί στο 1/6 του δευτερολέπτου και της παύλας 3 φορές μεγαλύτερη, δηλαδή ½ δευτερόλεπτο). Η απόσταση μεταξύ του κάθε γράμματος είναι ίση με μισό δευτερόλεπτο.
Ο πιο γνώριμος και αναγνωρίσιμος ήχος είναι :
3 τελείες 3 παύλες 3 τελείες . . . _ _ _ . . .
το γνωστό σε όλους μας Διεθνές Σήμα Κινδύνου SOS από τα αρχικά του Save Our Souls ( Σώστε τις ψυχές μας). Αφορμή για την χρήση ενός Διεθνούς σήματος κινδύνου ήταν το ναυάγιο του Τιτανικού.
Μέχρι εκείνη την στιγμή, δεν υπήρχε ένας διεθνώς αναγνωρίσιμος κώδικας που να δηλώνει την ανάγκη βοηθείας και κινδύνου.
Έτσι παρά τις γενναίες απεγνωσμένες προσπάθειες του Ασυρματιστή Τζάκ Φίλιπς στον Τιτανικό να στείλει το μήνυμα για βοήθεια, το μόνο πλοίο που «έλαβε» το μήνυμα ήταν το 'ΚΑΡΠΑΘΙΑ' το οποίο όμως δεν βρισκόταν κοντά στον τόπο του ναυαγίου. Αντιθέτως το πλοίο 'ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ' που περνούσε δίπλα στον Τιτανικό δεν το «έλαβε» και δεν απάντησε ποτέ γιατί ο Ασυρματιστής του κοιμόταν.
Από τότε καθιερώθηκε ένα Διεθνές Σήμα Κινδύνου το SOS που θα μεταδιδόταν πολύ εύκολα και γρήγορα σε ελάχιστο χρόνο στην περίπτωση κινδύνου, και θα ήταν άμεσα αναγνωρίσιμο από τον καθένα ! ! !
Λίγα χρόνια μετά κατασκευάστηκε ένα μηχάνημα 'Αυτόματης Ανάγνωσης Σήματος Κινδύνου' το λεγόμενο 'auto alarm' το οποίο «αναγνώριζε» το Σήμα Κινδύνου και 'διεγειρόταν' αυτόματα χτυπώντας κουδούνια σε κάθε πλοίο που «ελάμβανε» το SOS.
Έτσι έστω και αν κάποιος Ασυρματιστής δεν βρισκόταν εκείνη την ώρα στον Ασύρματο του πλοίου είτε γιατί κοιμόταν ή για οποιονδήποτε άλλον λόγο το auto alarm ειδοποιούσε ότι «έλαβε» SOS άρα κάποιο πλοίο κινδύνευε.
Για τον λόγο αυτό ο Ασυρματιστής ήταν ο τελευταίος που εγκατέλειπε το πλοίο που βούλιαζε, επιφορτισμένος με το καθήκον να στέλνει το SOS μέχρι τελευταίας στιγμής (ευτυχώς στα 25 χρόνια της θαλάσσιας υπηρεσίας μου, δεν αναγκάστηκα ποτέ να στείλω αυτό το τόσο 'μισητό' μα παράλληλα και τόσο 'ελπιδοφόρο' σήμα κινδύνου).
Πως όμως η Διεθνής Συνδιάσκεψη για τη Ασφάλεια στη Θάλασσα έφτασε στο σημείο να αποφασίσει την κατάργηση ενός τόσο σημαντικού και αναγκαίου κώδικα όπως τα Μορς και κατ επέκταση της ειδικότητας του Ασυρματιστή ?
Η επικοινωνία με τα σήματα Μορς έχει κάποια σοβαρά μειονεκτήματα τα οποία η τεχνολογία 'έλυσε' :
Η εκμάθηση του κώδικα Μορς είναι δύσκολη και περίπλοκη και συνήθως υπήρχε μόνο ένα άτομο πάνω στο πλοίο , ο Ασυρματιστής , που ήξερε τον κώδικα και όταν αυτός δεν ήταν διαθέσιμος για τον άλφα ή βήτα λόγο, είτε γιατί αρρώσταινε, όλο το πλοίο έμενε αποκομμένο από τον έξω κόσμο.
Έτσι η επικοινωνία ενός πλοίου και ιδίως σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης η ασφάλεια του πλοίου και των επιβαινόντων εξαρτιόταν αποκλειστικά και άμεσα από ένα και μόνο άτομο , τον Ασυρματιστή.
Ένα πλοίο μπορούσε να φύγει από το λιμάνι για ταξίδι χωρίς Πλοίαρχο. Δεν υπήρχε όμως καμιά περίπτωση να ξεκινήσει εαν δεν είχε Ασυρματιστή.
Χαρακτηριστικός είναι ο ίδιος πάντα πριν τον απόπλου διάλογος μεταξύ Πλοιάρχου και του υπεύθυνου για το πλήρωμα και την ασφάλεια του πλοίου υποπλοιάρχου :
- Είμαστε όλοι μέσα ;
- Ναι καπετάνιε.
- Κι' ο Μαρκόνης ; (ετσι συνήθως αποκαλούσαν τους Ασυρματιστές)
- Μέσα...
- Λύστε κάβους λοιπόν να φύγουμε, κι ο Αη Νικόλας στη πλώρη μας.
Με την εξέλιξη όμως της τεχνολογίας και ειδικά των τηλεπικοινωνιών στις ασύρματες συνδέσεις, οι κλήσεις έγιναν απλούστερες. Τώρα, με τις δορυφορικές συνδέσεις ο οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει ένα απλό τηλεφώνημα, και να καλέσει σε βοήθεια σε ώρα ανάγκης.
Αυτό σήμανε και τον «θάνατο» του Ασυρματιστή και του κώδικα Μορς. Κι' όμως στις καρδιές των ναυτικών υπάρχει αναμφισβήτητα μια ρομαντική νοσταλγία του «Μαρκόνι» σε σχέση με τους άψυχους απρόσωπους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους ...
Νάναι άραγε η εικόνα του ακούραστου Ασυρματιστή που κάθεται με τις ώρες μπροστά στα μηχανήματα προσπαθώντας να 'πιάσει' την Πατρίδα για να μιλήσουν οι ναυτικοί με τις οικογένειές τους...
Νάναι η γενναιότητα και η αυτοθυσία του που φεύγει τελευταίος από το πλοίο που βουλιάζει προσπαθώντας να ειδοποιήσει ώστε να σωθούν οι συνάδελφοί του...
Ή μήπως είναι οι επιρροές που έχει ασκήσει επάνω τους με τα έργα του ο αείμνηστος Νίκος Καββαδίας ( Ασυρματιστής κι αυτός) ...
Όπως και νάναι το SOS δεν θα πάψει να είναι εύκολα ένα αναγνωρίσιμο σήμα. Οπουδήποτε αντιληφθούμε ένα ηχητικό ή οπτικό σινιάλο από
τρεις τελείες, τρεις παύλες, τρεις τελείες . . . _ _ _ . . .
δεν πρέπει να το αγνοήσουμε. Σίγουρα κάποιος έχει ανάγκη βοηθείας.
Πάντως ακόμα και μετά τον «επίσημο θάνατο» των Μορς και του Ασυρματιστή θα υπάρχουν κάποιοι πιστοί στην παράδοση. Οι Ραδιοερασιτέχνες από την μιά μεριά και ο στρατός εν μέρει από την άλλη...
ΔΙΕΘΝΕΣ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΜΟΡΣ ΑΡΙΘΜΟΙ
Α = . - Ν = - . 1 = . - - - -
Β = - . . . Ξ = - . . - 2 = . . - - -
Γ = - - . Ο = - - - 3 = . . . - -
Δ = - . . Π = . - - . 4 = . . . . -
Ε = . Ρ = . - . 5 = . . . . .
Ζ = - - . . Σ = . . . 6 = - . . . .
Η = . . . . Τ = - 7 = - - . . .
Θ = - . - . Υ = - . - - 8 = - - - . .
Ι = . . Φ = . . - . 9 = - - - - .
Κ = - . - Χ = - - - - 0 = - - - - -
Λ = . - . . Ψ = - - . -
Μ = - - Ω = . - -